stedelijke afwatering en rioolbeheer

Opmaak hemelwaterplannen

Referentiecase werkingsgebied FARYS

Introductie van de uitdaging

Het beheer van regenwater vormt een steeds grotere uitdaging gezien de sterke verstedelijking, de verdere toename van verharde oppervlakte en de verwachte impact van de klimaatwijziging op de neerslag. Hemelwaterplannen met een gebiedsdekkende visie op het regenwaterbeheer brengen antwoorden.

Onze aanpak

Stapsgewijze aanpak met basishemelwaterplan en detailhemelwaterplannen

Opmaak hemelwaterplannen
Voor de opmaak van hemelwaterplannen werd door HydroScan een eigen methodiek uitgewerkt voor enerzijds basishemelwaterplannen en detailhemelwaterplannen. Deze methodiek is gebaseerd op en in overeenstemming met de aanbevelingen van de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW) hierover, maar geeft hier een meer concrete invulling aan.

Methodiek basishemelwaterplannen
In de basishemelwaterplannen wordt op basis van beschikbare informatie een algemene visie uitgewerkt op het regenwaterbeheer binnen de gemeente, waarbij een sterke nadruk gelegd wordt op het gebruik van bronmaatregelen en collectieve buffer- en infiltratievoorzieningen.
Hierbij worden volgende stappen doorlopen:
  • Vastleggen beleidskeuzes (bv. inzake collectieve buffering, aanleg van waterdoorlatende verharding, vergrachten van het openbaar domein…) i.s.m. opdrachtgever en eventueel andere actoren;
  • Opbouw van een ‘afwateringsdatabank’ in GIS die alle relevante op een gestructureerde manier groepeert (bv. riooldatabank, DTM, gekende knelpunten…);
  • Geografische analyse van meest geschikte locaties voor bijkomende bronmaatregelen;
  • Afbakening deelstroomgebieden en hoofdassen regenwater;
  • Toekennen van prioriteiten aan deelstroomgebieden op basis van aanwezigheid knelpunten en aanwezigheid bestaand RWA-afvoerstelsel;
  • Inschatting van de benodigde buffering per deelstroomgebied op basis van bestaande en toekomstige verharding;
  • Indicatieve inschatting van de afvoercapaciteit van reeds bestaande RWA-afvoerassen;
  • Opmaak van een bufferstrategie per deelstroomgebied: identificatie algemeen toepasbare bronmaatregelen, uitwerking verschillende scenario’s voor collectieve buffering en infiltratie;
  • Opmaak van overzichtskaarten met visie en detailfiches met maatregelen per deelstroomgebied.
Afhankelijk van de beschikbare budgetten kan hierbij gekozen worden om bepaalde stappen slechts voor de meest prioritaire deelgebieden uit te voeren.

Methodiek detailhemelwaterplannen
Binnen het detailhemelwaterplan wordt (eventueel voor een specifieke zone binnen de gemeente) de visie uit het basishemelwaterplan in verder detail uitgewerkt, waarbij de RWA-hoofdassen ook hydraulisch geoptimaliseerd worden m.b.v. hydraulische modellering.

Dit omvat volgende activiteiten:
  • Gedetailleerde analyse van de gekende knelpunten binnen de gemeente aan de hand van o.a. intensieve workshops met de betrokken gemeentediensten;
  • Opbouw van een integraal watermodel dat de afstroming van zowel de afstroming van velden, afvoer via de rioleringsstelsels (inclusief water-op-straat modellering) en via de aanwezige waterlopen simuleert. De detailgraad van dit model kan hierbij gedifferentieerd worden voor verschillende zones i.f.v. de aanwezigheid van knelpunten;
  • Doorrekening van het model voor verschillende (klimaat)scenario’s en verschillende extremiteiten van neerslag en verdere analyse van de oorzaak van de knelpunten;
  • Uitwerken van oplossingsscenario’s voor knelpunten en verdere optimalisatie van de RWA-hoofdassen m.b.v. het model;
  • Risicoanalyse van de verschillende knelpunten, gebaseerd op kans van voorkomen van wateroverlast onder verschillende (klimaat)scenario’s en kwetsbaarheid van de aanwezige infrastructuur;
  • Kostenraming van voorgestelde maatregelen en inschatting van vermeden schade en kosten na realisatie van de maatregelen;
  • Bepalen van prioriteiten van verschillende maatregelen op basis van kosten-baten afweging.

Onze oplossing

Hemelwaterplannen met nadruk op het gebruik van bronmaatregelen en collectieve buffer- en infiltratievoorzieningen

Bovenstaande methodiek werd al met succes toegepast voor verschillende steden en gemeenten binnen het werkingsgebied van Farys:

  • Stad Gent: opmaak detailhemelwaterplan voor verschillende deelgemeenten
  • Gemeente Beersel: opmaak detailhemelwaterplan
  • Gemeente Melle: opmaak basishemelwaterplan
  • Gemeente Buggenhout: opmaak basishemelwaterplan (in opmaak); opmaak detailhemelwaterplan voor oostelijk deel (Buggenhout centrum, Opdorp, Hoge Briel) gepland

Voorbeeld:
In de gemeente Beersel helpt het detailhemelwaterplan als een operationeel werkinstrument om preventieve projecten te plannen en de juiste prioriteiten te leggen. 

De voordelen

Proactieve en preventieve aanpak om de impact van uitzonderlijke regenval te vermijden, te beperken

Deel deze pagina

Bel of mail ons

Interesse? Hoe kunnen we u helpen?

Spreek ons aan over uw uitdaging betreffende water. Stel uw vraag.
In de meeste gevallen kunnen we na een quick scan uw preciese behoeften vaststellen en de voor u meest geschikte oplossing voorleggen. 

Stuur een e-mail of bel +32 16 24 05 05.

Not interested in contacting us at the moment?

Would you be interested in receiving our newsletter 4 times per year?

Your data will not be disclosed to third parties and you can unsubscribe at any time.

hydroscan logo
Hydroscan HQ
Diestsesteenweg 104A
3010 Leuven
Belgium
tel +32 16 24 05 05
Hydroscan Gembloux
Rue Joseph Laubain 6
5030 Gembloux
Belgium
tel +32 81 72 85 20
Hydroscan Gent
Oktrooiplein 1
9000 Gent
Belgium
tel +32 475 86 08 40
Hydroscan Antwerpen/OPUS25
Sint-Pietersvliet
2000 Antwerpen
Belgium